آفت کش ها، ایران، دنیا
مصرف آفت کش ها در ایران کم است؛ اما روش استفاده و تنوع آنها است که در تولید و صادرات محصولات کشاورزی اثر منفی داشته است.
انسان برای کسب غذا با سایر موجودات رقابت می کند و آنها را آفت نامیده است. آنچه که برای کنترل این آفات استفاده می شود آفت کش نام دارد. آفت کش ها موادی هستند که می توانند به صورت مایع، گاز یا جامد باشند و برای کشتن یا دور کردن آفات استفاده شوند. انسان از 2000 سال قبل از میلاد برای محافظت از محصولاتش از گوگرد استفاده می کرده است. پس از استفاده از سموم فلزی دیگر مانند آرسنیک، جیوه و سرب به سراغ گیاهان رفت و از تنباکو سپس گل داوودی برای کنترل آفات استفاده کرد. بعد ها با توسعه علوم و شناسایی عوامل مختلف کاهنده عملکرد محصولات کشاورزی آفت کش ها هم متنوع تر شده و به صورت شیمیایی تولید شدند. نسل های مختلف سموم شیمیایی تولید، استفاده و سپس منسوخ شدند. اما برخی از سموم معدنی مانند مس و گوگرد هنوز مفید بوده و برای کنترل آفات و بیماری ها استفاده می شوند.
مصرف آفت کش ها در سال 2016 در دنیا بیش از 4200000 تن ماده موثره بوده است. چین با مصرفی در حدود 1700000 تن بیشترین میزان مصرف را دارد. پس از آن آمریکا با 407000 تن مصرف قراردارد. میزان مصرف آفت کش ها در ایران در همان سال 4517 تن بوده است. به این ترتیب ایران پنجاه و سومین کشور مصرف کننده سموم است.
پایین بودن مصرف سموم در کشور رابطه مستقیمی با پایین بودن میزان تولید محصولات کشاورزی دارد. بخش قابل توجهی از کشاورزان با برخی از آفات و بیماری هایی که منجر به کاهش محصولشان می شوند آشنا نیستند یا آنها را حائز اهمیت مبارزه نمی دانند. برای مثال علف های هرز که از لحاظ رقابت بر سر مواد غذایی، نور و آب و همچنین میزبانی از آفات و بیماری ها به محصول خسارت می زنند کمتر مورد توجه قرار می گیرند و تنها 35 درصد آفت کش های مصرفی در کشور علف کش هستند. حشرات به عنوان ملموس ترین آفات شناخته شده اند و تقریبا 39 درصد آفت کش های مصرفی حشره کش هستند. اما به جرات می توان گفت در این بخش هم مبارزه با آفات به خوبی صورت نمی گیرد. البته در برخی محصولات مانند سیب که زمان مبارزه شیمیایی توسط جهاد کشاورزی اعلام می شود وضعیت مطلوب تر است. اما در بسیاری دیگر از آفات سموم به طور غیر اصولی، بیش از مقدار توصیه شده و به دفعات مصرف می شوند. این امر ضمن افزایش فشار به اکوسیستم برای انتخاب طبیعی و مقاومت آفات، آلودگی بیش از حد محصولات به سموم شیمیایی ، افزایش باقیمانده سموم در محصول و در نتیجه عدم صادرات آن را در پی دارد. با این توصیف که هنوز سموم پر خطر در حال مصرف هستند. خوشبختانه اقدامات موثر سازمان حفظ نباتات در سال های اخیر منجر به حذف سموم پرخطر و تسهیل واردات سموم کم خطر گردیده است.
در حال حاضر، نماتد های گیاهی سالانه بین 15 تا 50 درصد از تولید محصولات کشاورزی می کاهند و راه کار های موثری برای کنترل آنها در کشور وجود ندارد یا اینکه کشاورزان به وجود آنها آگاه نیستند.
استفاده از سمپاش های پیشرفته و کالیبره شده باعث افزایش کارایی محلول پاشی ها می شود. اما توسعه تکنولوژی در کشور با سرعت کندی حرکت می کند.
کاربرد اجوانت ها، تنظیم کننده های pH و اصلاح کننده های کیفیت آب در نتیجه گیری بهتر از سم پاشی ها موثر است اما کاربران این بخش ها هم کم هستند و کمتر کشاورزانی به روش کاربرد صحیح آنها آگاه هستند.
# آموزش برای کشاورزی، برای ایران
# فن آوری برای کشاورزی، برای ایران
# سلامت برای کشاورزی، برای ایران