پسته، ایران، دنیا

به مهم ترین عنصر صادرات غیر نفتی بیشتر توجه کنیم.

پسته گیاهی گلدار از خانواده آناکاردیاسه و بومی منطقه غرب آسیا  است که گل های نر و ماده آن بر روی دو پایه متفاوت قرار دارد. میوه این گیاه بیشتر به صورت خشکبار و همچنین تازه خوری مصرف می شود. پسته همچون دیگر مغز ها دارای ارزش غذایی بالایی است و بخش زیادی از آن را چربی تشکیل داده است. حاوی مقادیر قابل توجهی پتاسیم، منیزیم، آهن و ویتامین های ب، ث و آ می باشد. 
سطح زیر کشت این گیاه در ایران 378181 هکتار است که بیشترین سطح این محصول در دنیا است. سالانه در حدود 400 هزار تن پسته از این سطح برداشت می شود که به طور میانگین در 20 سال گذشته 123 هزار تن آن هر ساله صادر می شود. این مقدار در سال های مختلف متفاوت بوده و تقریبا 25 درصد میزان تولید است. 
دومین کشوری که بیشترین سطح زیر کشت پسته را در دنیا دارد آمریکا با 96720 هکتار است. این سطح تقریباً یک چهارم سطح پسته ایران است. اما به دلیل استفاده از روش های پیشرفته در کاشت، نگهداری و برداشت پسته میزان عملکرد پسته در آمریکا 42 تن در هکتار بوده و این اختلاف بزرگ در میزان سطح را پوشش می دهد. در سال 2016 میزان تولید پسته در آمریکا 406646 تن بود. در حالیکه این مقدار برای ایران 405925 تن بود و ایران را پس از سال ها در رتبه دوم تولید پسته قرار داد.
یکی از بازار های مصرف پسته ایران، کشور های اروپایی هستند.  اما در سال های اخیر با وضع قوانین سخت گیرانه ای برای میزان باقیمانده سموم از واردات پسته به کشور های خود امتناع کردند و سهم صادرات ایران را کاهش دادند. این در حالی است که در سال 2016 آمریکا 33 درصد تولید خود را صادر کرده است. 
عملکرد یک باغ پسته در ایران به طور متوسط 10.7 تن در هکتار است که از بسیاری از کشور های تولید کننده پسته کمتر است و از این حیث ایران در جایگاه یازدهم قرار می گیرد.  عملکرد پسته در پاکستان 34 و اردن 32 تن در هکتار می باشد. 
با یک حساب سر انگشتی می توان به این نتیجه رسید که اگر عملکرد پسته نه به اندازه آمریکا بلکه در حد پاکستان هم افزایش پیدا کند، میزان تولید سه برابر خواهد شد. اما همان طور که بیان شد، آلوده بودن پسته ایران به سموم کشاورزی و همچنین آفلاتوکسین ( که در زمان فرآوری آن را آلوده می کند) مانع صادرات این محصول ارزشمند و اقتصادی است. 
درست است که خشکسالی های اخیر و شور شدن آب ها در تولید و کیفیت پسته اثر گذار بوده اند، اما آنچه که مشخص است این موارد با کاربرد روش های نوین در آبیاری، تغذیه و اصول مدیریتی صحیح قابل کنترل هستند. 
با توجه به اینکه پسته یکی از مهم ترین کالا های صادراتی غیر نفتی کشور محسوب شده و نقش مهمی در تولید ناخالص ملی دارد، شایسته است کشاورزان و باغداران عزیز با همتی بیشتر در جهت افزایش آگاهی و دانش خود و پرهیز از به کار گیری روش های غیر علمی قدم بردارند. 
این را به خاطر داشته باشید همه کشور ها در راه افزایش درآمد خود می کوشند. امروز آمریکا در تولید پسته که زمانی انحصاراً در دست ایران بود جلو زده است و کشور هایی چون ترکیه و چین در تعقیب ما هستند. 
#آگاهی برای کشاورزی، برای ایران
# اقدام برای کشاورزی، برای ایران