تحریریه ستاد خبری هفتمین نمایشگاه نهاده‌های کشاورزی تهران: امروزه فعالان بخش کشاورزی به صورت نسبی با مضرّات استفاده از بذرهای نامرغوب آشنا هستند. از جوانه‌زنی کُند گرفته تا ساقه‌های ضعیف و آمادگی برای هرگونه بیماری و آفت، فاکتورهایی است که کشاورز را به کنار گذاشتن بذرهای بی‌کیفیت و استفاده از بذرهای مرغوب مجاب می‌کند. از آنجایی که تولید‌کنندگان محصولات ارگانیک باید نسبت به رویکردهای پیشگیرانه حسّاس باشند، بذر مرغوب و نیرومند نخستین خط دفاعی در برابر چالش‌های محیطی و عوامل بیماری‌زا خواهد بود. انتخاب گزینه‌های متناسب با محیط که در برابر بیماری‌ها از خود مقاومت نشان می‌دهند، برای این منظور راهکار مناسبی است. همان‌طور که می‌دانید تقاضا برای محصولات ارگانیک رفته‌رفته رو به افزایش است و این امر موجب شده است تا کشاورزان به استفاده از بذرهای ارگانیک روی بیاورند. نکته‌ای که درباره بذرهای ارگانیک حائز اهمیت است، میزان کیفیت آنها است که نرخ بازدهی را تعیین می‌کند اما کیفیت بذر فاکتورهایی دارد که نادیده گرفتن آن موجب می‌شود تا ارزش تاثیرگذاری آن در تولید محصول نهایی نیز دستخوش اُفت گردد. اگرچه انتظار بر این است تا در هفتمین نمایشگاه نهاده‌های کشاورزی تهران که 17 تا 20 دی ماه در مجتمع نمایشگاهی گفتگو برگزار می‌شود، شاهد دستاوردهای جدید برندهای شرکت‌کننده و نمایندگان واردکننده دانش جهانی برای کشاورزی ایران باشیم.

خلوص ژنتیکی

خلوص ژنتیکی به معنای اصالت بذر است. اینکه شما بدانید یک بذر چه هوّیتی دارد، در انتخاب شما بسیار اهمیت خواهد بود. خلوص ژنتیکی را معمولا با آزمایشهای میدانی تعیین می‌کنند و در آن میزان ژن‌های خاموش یک بذر مشخص می‌شود. اصالت یک بذر به طور معمول در مقایسه با والدین و سایر بذرهای رقیب ارزیابی می‌شود و نتیجه آن به پرورش گیاه پر قوّت می‌انجامد. ارزیابی خلوص ژنتیکی بذر، شامل غربال‌گری برای تشخیص آلودگی به ژن‌های تراریخته نیز می‌شود. کشاورزان در مواجهه با چنین آلودگی‌هایی بهتر است که از کاشت بذر پرهیز کنند و در مواردی هم باید به هنگام کاشت محصول ارگانیک از گیاه آلوده به واسطه گرده افشانی فاصله بگیرند.

خلوص فیزیکی

ارزیابی خلوص فیزیکی بذر، نسبت به وجود بذر علف‌های هرز انجام می‌شود. در این آزمون درصد خلوص از طریق وزن‌کشی بذر در مقایسه با بذر علف‌های هرز مشخص می‌شود. در واقع، هر چه میزان بذر علف‌های هرز در بذرهای مرغوب کمتر باشد، نشان‌دهنده خلوص فیزیکی محصول خواهد بود. کشاورزان با دانستن میزان خلوص فیزیکی می‌توانند از رشد بی‌رویه علف‌های هرز جلوگیری کنند و همچنین هزینه‌های جانبی آن را کاهش دهند.

زنده ماندن بذر

آزمون زنده‌ماندن بذر، درصد بذرهای زنده را با پتانسیل تولید نهال در شرایط جوانه‌زنی مطلوب مشخص می‌کند. به طور معمول یک بذر حداقل تا 6 ماه پس از تولید باید استانداردهای توانایی جوانه‌زدن را داشته باشد. اما این شاخصه چالش‌هایی دارد که به عنوان نمونه می‌توان به بذرهای خُفته اشاره کرد. بذرهای خفته در این آزمون علائمی مبنی بر جوانه‌زنی از خود نشان نمی‌دهند. کارشناسان برای حل این مسئله آزمایش تترازولیوم را پیشنهاد می‌کنند. تترازولیوم یک آزمایش بیوشیمیایی است که میزان بقای بذر را بر اساس تنفس بذر ارزیابی می‌کند. گفتنی است که وضعیت خواب بذر در این آزمایش بی‌اثر است.

قدرت بذر

آزمون قدرت بذر به ارزیابی سرعت جوانه زنی بذر می‌پردازد و همچنین میزان رشد جوانه را در مراحل اولیه رشد مورد بررسی قرار می‌دهد. معمولا این آزمون در شرایط مختلف انجام می‌شود تا طیف گسترده‌ای از قدرت بذر مشخص شود. در این آزمون تست سرما، میزان سرعت رشد جوانه و تست هدایت‌پذیری مورد استفاده قرار می‌گیرد. تست سرما و سرعت رشد، میزان قدرت بذر را در شرایط پر استرس و تنش‌زا مشخص می‌کند و تست هدایت ترشحات التهابی بذر را که نشان‌دهنده ضعف آن است، مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

آلودگی بذر

آزمون سیدبورن به منظور مشخص کردن بیماری‎‌های بذر انجام می‌شود. این آزمون نشان می‌دهد که بذر دارای بیماری‌هایی است که تاثیر قابل توجهی در سلامت و بهره‌وری محصول خواهد داشت. علاوه بر پاتوژن‌های موجود در  بذر، بسیاری از قارچ‌ها و باکتری‌ها می‌توانند روی بذر رشد کرده و قوت بذر را نابود کنند. روشهای مناسب برداشت و نگهداری بذر در کاهش این آلودگی‌ها بسیار موثر است.